Hoe spaart de Belg voor zijn pensioen?
BinckBank vroeg 1.250 Belgen naar hun spaar- en beleggingsgedrag. Ontdek de resultaten
De Belg kijkt amper vooruit
62% van de Belgen doet aan pensioensparen. Via deze fiscaalvriendelijke formule zet een groot deel van de Belgen geld opzij om het pensioenpotje te spijzen.
Koen Inghelbrecht, professor beleggingsleer Universiteit Gent: ‘Op jaarbasis gaat het pensioensparen om een relatief beperkt bedrag: maximaal 1.230 euro. Velen denken onterecht dat ze alleen met het pensioensparen een voldoende hoog aanvullend pensioen opbouwen.’
‘We kunnen er niet omheen dat familiale situaties steeds complexer worden.’
Het overgrote deel van de bevolking heeft geen allesomvattend plan om zich financieel voor te bereiden op het pensioen. Het percentage Belgen dat al een financieel plan heeft laten opstellen, met daarin de berekening hoeveel geld iemand opzij moet zetten om later comfortabel te kunnen leven? 13%.
Ook successieplanning maakt een belangrijk deel uit van een goede financiële voorbereiding. Toch lijken weinig Belgen zich te bekommeren over de verdeling van hun latere vermogen. Slechts 15% van de Belgen stelde al een testament op. Zelfs bij de 65-plussers ligt dat percentage onder de 30%. En slechts 9% heeft al een deel van zijn vermogen weggeschonken.
Notaris Bart Van Opstal: ‘Er zijn heel wat mensen voor wie de wettelijke regeling ruim voldoet aan de verwachtingen. Denk maar aan een klassiek gezin met twee kinderen, waarbij de ouders hun vermogen in gelijke delen willen verdelen over hun kinderen.
Die ouders moeten geen testament opmaken. Tegelijk kunnen we er niet omheen dat familiale situaties steeds complexer worden, denk maar aan de samengestelde gezinnen met kinderen uit verschillende relaties. In die gevallen beantwoordt de wettelijke regeling meestal niet aan wat we willen. Dan kan een testament soelaas bieden.’
Amper 14% van de Belgen verwachten bij hun pensionering over voldoende middelen te beschikken om comfortabel te leven.
70% weet zelfs niet eens bij benadering hoeveel hun wettelijk pensioen later bedraagt. Vermoedelijk is die onwetendheid een van de grote factoren die ons onzeker maakt over ons pensioen.
Gelukkig blijkt het financiële plaatje voor gepensioneerden in de praktijk mee te vallen. Een derde zegt over voldoende middelen te beschikken om comfortabel te leven. Toch blijft voor 52% de financiële situatie na het pensioen weinig rooskleurig.
Nu al sparen voor later is voor veel Belgen makkelijker gezegd dan gedaan. De helft van de Belgen heeft geen spaarreserve om 6 maanden te overbruggen. Nochtans is dat een gezonde financiële buffer.
Angst om te beleggen
Belgen zijn verknocht aan hun zicht- of spaarrekening. Meestal staat daar het overgrote deel van hun financieel vermogen geparkeerd.
Hoeveelheid financieel vermogen op zicht- of spaarrekening
Gemiddelde Belg afkerig tegenover beleggingen
Ondanks het mogelijk hogere rendement van beleggingen staat de gemiddelde Belg er vrij afkerig tegenover. Belgen investeren wel meer in aandelen, beleggingsfondsen, obligaties of andere financiële producten naarmate ze ouder worden.
‘Te weinig spaarders zijn zich ervan bewust dat er ook risico’s zijn verbonden aan veel geld op een spaarrekening te parkeren’
Zeker met de lage rentes wordt het met een spaarrekening lastig het vermogen te laten aangroeien, wat nodig is om tegen de pensioenleeftijd een voldoende grote financiële buffer aan te leggen. Elke spaarder moet dezelfde afweging maken om zijn doelstellingen te halen: meer geld opzijzetten om het gebrek aan rendement te compenseren, of minder sparen maar wel iets meer risico nemen om een hoger rendement te realiseren.’
Er zijn verschillende verklaringen voor de voorzichtige spaar- en beleggingsstrategie van de doorsnee Belg. Zowat 45% heeft te weinig geld om te beleggen. Te weinig kennis over beleggingsproducten is met 24% de twee belangrijkste reden om niet te beleggen. En bij 12% is een gebrek aan vertrouwen in de toekomst een belangrijke reden.
Nog een opvallende bekentenis van de beleggende Belgen: amper 10% heeft goed verdiend aan zijn beleggingen. Het begrip goed verdienen is natuurlijk subjectief. Koen Inghelbrecht, professor beleggingsleer Universiteit Gent: ‘Misschien duidt dat vooral op onrealistische verwachtingen die beleggers koesteren. Beleggers verkijken zich nogal vaak op duizelingwekkende rendementen van een handvol steraandelen. Die zijn niet representatief op de lange termijn. Op de lange termijn mag een belegger heel tevreden zijn als een beleggingsfonds een jaarlijks rendement levert van gemiddeld 5 tot 7 procent.’
Koen Inghelbrecht, professor beleggingsleer Universiteit Gent: ‘De financiële crisis van 2008 en de nasleep ervan zit bij velen nog vers in het geheugen. Daardoor overschatten ze vaak het risico dat een crisis van die omvang zich op korte termijn opnieuw voordoet. Er komen zeker nog crisissen, maar een crisis met zo’n ingrijpende impact als in 2008 komt in principe maar om de 30 tot 40 jaar voor.’
‘Beleggers verkijken zich nogal vaak op duizelingwekkende rendementen van een handvol steraandelen.’
Gezocht:
financiële kennis
Er schort iets met de financiële geletterdheid in ons land. Binck legde aan de deelnemers van het onderzoek 10 stellingen voor, waarvan de ondervraagden moesten aangeven of de stelling juist of fout was. Wat blijkt?
46% van de ondervraagden zakt voor de test. 40% haalt een aanvaardbaar resultaat en slechts 14% weet acht of meer vragen goed te beantwoorden.
Er zitten grote lacunes in de financiële kennis van de Belg. Vooral bij vragen over de rol van de inflatie, het nut van een testament en de registratiebelasting voor woningen, scoort de gemiddelde Belg mager.
Bovendien weet de gemiddelde Belg weinig over de wet over erven en schenken, die vanaf 1 september verandert. De meerderheid heeft er al iets over gehoord, maar 85% weet niet wat er precies verandert.
‘Wijzigingen over erfrecht en financiën in het algemeen zijn nog te weinig bekend bij de Belg.’
Notaris Bart Van Opstal: ‘Het is voor burgers niet zo simpel de details van elke wetswijziging te volgen. Vanaf 1 september wijzigen een aantal belangrijke zaken in het erfrecht. We mogen niet verwachten dat iedereen perfect op de hoogte is van de hervorming van de erfenisregels. Een aantal daarvan kan je relatief gemakkelijk uitleggen, zoals de verhoging van het vrij beschikbare erfdeel. Maar er zijn ook heel wat technische bepalingen die wel enkele woordjes uitleg vergen door een expert.’
Angst voor een nieuwe crisis, veel geld nodig om te beleggen op de beurs, geen of weinig kennis, … beleggen is niet bepaald de populairste leerling van de financiële klas.
Onbekend is onbemind, daarom ontkrachten we graag een paar hardnekkige stellingen en schetsen we wat beleggen voor jou kan betekenen.
Online onderzoek uitgevoerd door onderzoeksbureau Indiville in opdracht van Binck in juli 2018 bij 1.258 Belgen die representatief zijn voor de Belgische bevolking.